Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật

Chia sẻ chuyên mục Đề tài Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật hay nhất năm 2023 cho các bạn học viên ngành đang làm Khóa luận tốt nghiệp tham khảo nhé. Với những bạn chuẩn bị làm bài khóa luận tốt nghiệp thì rất khó để có thể tìm hiểu được một đề tài hay, đặc biệt là các bạn học viên đang chuẩn bị bước vào thời gian lựa chọn đề tài làm Khóa Luận thì với đề tài Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội trong việc thực hiện pháp luật ở Việt Nam hiện nay dưới đây chắc hẳn sẽ cho các bạn cái nhìn tổng quát hơn về đề tài này. 

2.1. Các quy định pháp luật về tác động của dư luận xã hội với thực hiện pháp luật

Sự tác động của dư luận xã hội đến việc thực hiện pháp luật là không hề nhỏ và sự tác động liên tục không ngừng nghỉ. Hiến pháp và pháp luật Việt Nam hiện nay đã có nhiều quy định cụ thể ghi nhận và điều chỉnh vấn đề này trong thực tiễn quản lý xã hội, quản lý hành chính Nhà nước:

2.1.1. Lịch sử hình thành các quy định pháp luật về tác động của dư luận xã hội đến thực hiện pháp luật

Nhìn chung, hệ thống pháp luật Việt Nam hiện hành từ trước đây cho đến hiện nay đã tạo ra được một cơ chế để có thể điều chỉnh và phát huy những vai trò tích cực của dư luận xã hội đối với việc thực hiện pháp luật.

Sớm thấy rõ được vai trò của dư luận xã hội, nên ngay trong bản Hiến pháp đầu tiên – Hiến pháp 1946 của Việt Nam, Quốc hội đã có quy định thể hiện phần nào về nội dung trưng cầu ý dân: “Nhân dân có quyền phúc quyết về hiến pháp và những việc có quan hệ đến vận mệnh quốc gia…”. Tại Điều 32 cũng có quy định: “Những việc có quan hệ đến vận mệnh quốc gia sẽ đưa ra nhân dân phúc quyết nếu hai phần ba số nghị viện đồng ý…”. Đến Hiến pháp 1959, việc trưng cầu ý dân được quy định tại Điều 53: “…giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định”. Hiến pháp năm 1980 cũng quy định việc này: “…giao cho Hội đồng Nhà nước quyết định”. Theo Hiến pháp 1992, tại Điều 53 quy định: “Công dân có quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận các vấn đề chung của cả nước, địa phương, kiến nghị với cơ quan nhà nước, biếu quyết khi nhà nước tổ chức trưng cầu ý dân”. Hiến pháp 2013 đã có các quy định cụ thể trong việc xác định định nghĩa hay nội hàm của thuật ngữ “trưng cầu ý dân” được nhắc đến tại Hiến pháp 1992. Điều 120 Hiến pháp 2013 đã nói tới “trưng cầu ý dân” (Khoản 4) và “lấy ý kiến nhân dân” (Khoản 3). Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật.

Bên cạnh đó, khiếu nại, tố cáo là một trong những quyền cơ bản của công dân; thể hiện quyền dân chủ trực tiếp của người dân; nói lên những tâm tư, nguyện vọng, mong muốn của người dân trước các vấn đề của bản thân, của xã hội, của Nhà nước và quyền này cũng đã được quy định từ rất sớm tại các bản Hiến pháp trước đây của Việt Nam. Điều 29 Hiến pháp 1959 quy định: “Công dân nước Việt Nam dân chủ cộng hoà có quyền khiếu nại, tố cáo bất cứ cơ quan nhà nước nào về những hành vi phạm pháp của nhân viên cơ quan nhà nước.” Tại điều 73 Hiến pháp 1980, một lần nữa, quyền khiếu nại, tố cáo của công dân được ghi nhận và quy định cụ thể hơn: “Công dân có quyền khiếu nại, tố cáo với bất cứ cơ quan nào của Nhà nước về những việc làm trái pháp luật của cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang hoặc của bất cứ cá nhân nào thuộc các cơ quan, tổ chức và đơn vị đó”. Không chỉ kế thừa những hạt nhân hợp lý của Hiến pháp 1980, Hiến pháp 1992 còn bổ sung thêm một số nội dung để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị thiệt hại và thể hiện tính răn đe hơn khi “nghiêm cấm việc trả thù người khiếu nại, tố cáo” và nghiêm cấm việc “lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để vu khống, vu cáo làm hại người khác”. Điều 30 Hiến pháp 2013 mở rộng chủ thể có quyền khiếu nại, quyền tố cáo không chỉ là công dân mà là mọi người sinh sống, làm việc trên đất nước Việt Nam đều “có quyền khiếu nại, tố cáo về những việc làm trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân.”

Các bản Hiến pháp của Việt Nam từ trước đến nay đều có những quy định về tự do ngôn luận, tự do báo chí và khẳng định đây là một quyền cơ bản của con người, của mọi công dân. Điều 10 Hiến pháp 1946 – Hiến pháp đầu tiên của nước ta quy định: “Công dân Việt Nam có quyền: Tự do ngôn luận, tự do xuất bản, tự do tổ chức và hội họp, tự do tín ngưỡng, tự do cư trú, đi lại trong nước và ra nước ngoài”. Các bản Hiến pháp của nước ta sau đó (Hiến pháp 1959, Hiến pháp 1980, Hiến pháp 1992) đều khẳng định và bổ sung nội hàm tự do ngôn luận, tự do báo chí; đồng thời gắn quyền lợi và trách nhiệm công dân, trách nhiệm xã hội của nhà báo. Điều 25 Hiến pháp 2013 đã ghi rõ: “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định”.

Có thể thấy, từ những bước đầu của việc khẳng định vai trò của dư luận xã hội đối với thực hiện pháp luật qua các bản Hiến pháp, pháp luật Việt Nam đã tạo được một nền tảng cơ bản để xây dựng các quy định pháp luật hiện hành về vấn đề này.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM ĐẾN DỊCH VỤ:

===>>> Bảng Giá Viết Thuê Khóa Luận Tốt Nghiệp Ngành Luật

2.1.2. Các quy định pháp luật hiện hành về tác động của dư luận xã hội đến thực hiện pháp luật Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật.

  • Hiến pháp 2013:

Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là văn bản pháp luật có giá trị cao nhất trong hệ thống pháp luật của Việt Nam và bản Hiến pháp hiện hành của nước ta là Hiến pháp 2013. Bản Hiến pháp này đã quy định rất cụ thể những nội dung nhằm khẳng định vai trò của dư luận xã hội như sau:

Hiến pháp 2013 đã có quy định mới về trưng cầu ý dân, gồm Điều 29, Điều 70, Điều 74 và Điều 120, trong đó có một điều riêng về quyền biểu quyết của người dân khi Nhà nước tổ chức trưng cầu ý dân (Điều 29), đã thể hiện sự coi trọng đối với quyền này. Ngoài ra, Hiến pháp 2013 quy định hai thủ tục tách biệt trong quy trình lập hiến là: lấy ý kiến nhân dân về dự thảo Hiến pháp là thủ tục bắt buộc, còn trưng cầu dân ý về dự thảo Hiến pháp do Quốc hội xem xét quyết định (Điều 120).

Điều 30 của Hiến pháp năm 2013 cũng đã ghi nhận khiếu nại, tố cáo là một trong những quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân như sau:

  1. Mọi người có quyền khiếu nại, tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
  2. Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền phải tiếp nhận, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Người bị thiệt hại có quyền được bồi thường về vật chất, tinh thần và phục hồi danh dự theo quy định của pháp luật.
  3. Nghiêm cấm việc trả thù người khiếu nại, tố cáo hoặc lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để vu khống, vu cáo làm hại người khác.”

Đặc biệt, sự ghi nhận tối ưu đối với sự hình thành và phát triển của dư luận xã hội đó chính là quyền tự do ý chí, tự do ngôn luận được Hiến pháp ghi nhận tại Điều 25 Hiến pháp 2013 :”Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định”. Như vậy, có thể khẳng định rằng, việc tự do đóng ý kiến, quan điểm và phản biện về những vấn đề, hiện tượng, sự việc xảy ra trong đời sống thường nhật là một quyền Hiến định của người dân Việt Nam. Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật.

Song, quyền tự do ngôn luận và sự tồn tại của dư luận xã hội không phải là một quyền tuyệt đối. Để bảo đảm các quyền và lợi ích hợp pháp của con người và đặc biệt là bảo vệ người dân bởi tác động tiêu cực của dư luận xã hội, cũng như để có thể loại bỏ những tác động tiêu cực ấy tồn tại trong xã hội, việc hạn chế các tác động xấu là điều vô cùng cùng thiết, và sự giới hạn đó được hiến pháp đặt ra thông qua việc quy định tại Điều 21 Hiến pháp 2013 cụ thể như sau:

  1. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình. Thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình được pháp luật bảo đảm an toàn.
  2. Mọi người có quyền bí mật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác. Không ai được bóc mở, kiểm soát, thu giữ trái luật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư của người khác”.

Bộ Luật Dân sự 2015:

Bộ Luật Dân sự năm 2015 đã có quy định rất cụ thể về vấn đề quyền tự do ngôn luận để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân. Có thể hiểu rằng, con người nói chung và công dân Việt Nam nói riêng đều có quyền tự do ngôn luận, có quyền phát biểu, đưa ra ý kiến chủ quan để đánh giá vấn đề trong xã hội, tuy nhiên hành vi ấy không được lạm dụng để làm ảnh hưởng, gây thiệt hại hoặc xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khác. Điều 38 Bộ Luật Dân sự 2015 quy định như sau:

  1. Đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ.
  2. Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý, việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến bí mật gia đình phải được các thành viên gia đình đồng ý, trừ trường hợp luật có quy định khác.
  3. Thư tín, điện thoại, điện tín, cơ sở dữ liệu điện tử và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của cá nhân được bảo đảm an toàn và bí mật. Việc bóc mở, kiểm soát, thu giữ thư tín, điện thoại, điện tín, cơ sở dữ liệu điện tử và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác chỉ được thực hiện trong trường hợp luật quy định.
  4. Các bên trong hợp đồng không được tiết lộ thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình của nhau mà mình đã biết được trong quá trình xác lập, thực hiện hợp đồng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.”

Bộ Luật Hình sự 2015: Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật.

Tùy theo tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi mà người tung tin đồn thất thiệt lên các trang mạng xã hội như Facebook, Twitter, Instagram,… có thể bị xử lý hình sự về “Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông” được quy định tại Điều 288 Bộ Luật Hình sự 2015. Trong trường hợp, nếu xác định được chính xác người tung tin đồn thất thiệt có tính chất vu khống thì xử lý theo quy định tại Điều 122 Bộ Luật Hình sự 2015. Trường hợp không xác định được chính xác người tung tin đồn thất thiệt mà chỉ xác định được người đưa tin lên mạng thì áp dụng theo quy định tại Điều Bộ luật Hình sự 2015, tội “Đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông, mạng Internet những thông tin trái với quy định của pháp luật”.

Luật trưng cầu ý dân năm 2015:

Để pháp điển hóa những ghi nhận về quyền tự do ngôn luận, cụ thể Quốc Hội đã ban hành Luật Trưng cầu ý dân năm 2015 để người dân có thể tự do thể hiện chính kiến của mình thông qua việc bỏ phiếu đồng ý hoặc không đồng ý về các đề xuất đặc biệt, có thể là các đề xuất liên quan đến công tác thực hiện pháp luật. Trưng cầu dân ý là một trong những cách thức thực hiện dân chủ trực tiếp, một trong những hình thức nâng cao khả năng thảo luận, đối thoại giữa nhân dân với Nhà nước, từ đó khiến nhân dân phát huy được khả năng thể hiện quan điểm, đánh giá về việc thực hiện pháp luật của một hiện tượng, sự kiện pháp lý nào đó.

Luật Khiếu nại 2011, Luật Tố cáo 2018:

Để cụ thể hóa thêm về quyền khiếu nại, tố cáo được quy định trong Hiến pháp, Quốc Hội đã ban hành Luật Khiếu nại 2011 và Luật Tố cáo 2018 nhằm giải quyết các vấn đề khiếu nại, tố cáo mà dư luận xã hội đề ra.

Không thể phủ nhận rằng một trong những kết quả có giá trị pháp lý và thực tiễn nhất của việc pháp điển hóa các quy định liên quan đến dư luận xã hội đó là phát huy vai trò của dư luận xã hội trong việc thực hiện pháp luật ở nước ta hiện nay, cụ thể ở đây là nhân dân có thể trực tiếp đấu tranh chống tiêu cực thông qua việc khiếu nại, tố cáo và thông qua các diễn đàn nhân dân, nhất là bằng các phương tiện thông tin đại chúng.

Luật Tiếp cận thông tin 2016:

Luật Tiếp cận thông tin 2016 được Quốc hội ban hành cũng là một trong những đạo luật có đóng góp to lớn vào công cuộc ghi nhận quyền tự do ngôn luận, tự do thông tin của người dân và đưa ra được giải pháp nâng cao những tác động tích cực của dư luận xã hội đối với thực hiện pháp luật. Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật.

Luật Báo chí 2016:

Từ trước đến nay, báo chí luôn được coi là một trong những kênh thông tin chủ yếu khơi nguồn dư luận xã hội. Báo chí có nhiệm vụ chính là định hướng dư luận xã hội. Giữ một vai trò quan trọng đối với dư luận xã hội, song, phương tiện thông tin đại chúng này vẫn tồn tại không ít mặt phức tạp, dẫn đến một phần định hướng dư luận xã hội theo chiều hướng xấu. Từ đó, tác động của dư luận xã hội đối với thực hiện pháp luật không tránh khỏi tiêu cực. Vì vậy Luật Báo chí 2016 ban hành đã có quy định như sau về nhiệm vụ và quyền hạn của báo chí:“Phản ánh và hướng dẫn dư luận xã hội; làm diễn đàn thực hiện quyền tự do ngôn luận của nhân dân” (Mục c khoản 2 Điều 4). Thực tế, một số nhà báo lợi dụng chức năng phản ánh của báo chí để yêu cầu cá nhân, tổ chức cung cấp tài liệu theo phản ánh của xã hội là không đúng quy định pháp luật, hay viết bài thiếu tính xây dựng, thể hiện quan điểm tiêu cực trên mạng xã hội, một số văn phòng đại diện, phóng viên, hội viên thường trú và đội ngũ cộng tác viên hoạt động không đúng chức năng, nhiệm vụ, gây tác động xấu đến dư luận xã hội [36]. Quy định tại khoản 8 Điều 9 Luật Báo chí 2016 đã nêu ra các hành vi báo chí thông tin sai sự thật thuộc một trong các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động báo chí.

Luật An ninh mạng 2018:

Với xã hội hiện đại ngày nay, Internet được coi là phương tiện truyền thông đại chúng phổ biến, mạng xã hội cũng theo đó phát triển như vũ bão với đa dạng đối tượng người sử dụng. Vì vậy, ngoài những tích cực mà mạng xã hội đem lại thì có không ít những tác động tiêu cực từ dư luận xã hội được hình thành từ mạng xã hội. Mới đây, Luật An ninh mạng 2018 đã chính thức có hiệu lực để xây dựng một hệ thống mạng xã hội văn minh, đồng thời ngăn chặn những ảnh hưởng tiêu cực từ những dư luận xã hội do tội phạm mạng gây ra.

Nghị định 174/2013/NĐ-CP:

Để hạn chế những tác động tiêu cực của dư luận xã hội đến xã hội cũng như đến việc thực hiện pháp luật, điểm a khoản 3 Điều 64 và điểm g khoản 3 Điều 66 ngày 13/11/2013 cũng đã quy định xử phạt hành vi “cung cấp nội dung thông tin sai sự thật, vu khống, xuyên tạc, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức và danh dự, nhân phẩm của cá nhân” cùng hành vi “cung cấp, trao đổi, truyền đưa hoặc lưu trữ, sử dụng thông tin số nhằm đe dọa, quấy rối, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác”.

Có thể nói, pháp luật hiện hành đã thể hiện được rõ tính răn đe đối với những dư luận xã hội có tác động xấu đến xã hội, để từ đó những dư luận xã hội tác động tiêu cực đến thực hiện pháp luật cũng dần được hạn chế.

2.2. Thực trạng tác động của dư luận xã hội với thực hiện pháp luật Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật.

2.2.1. Những tác động tích cực của dư luận xã hội đối với việc thực hiện pháp luật ở Việt Nam hiện nay

2.2.1.1. Nâng cao hiệu quả việc người dân tham gia quản lý Nhà nước, quản lý xã hội và công tác đấu tranh chống tiêu cực thông qua việc khiếu nại, tố cáo

Dư luận xã hội có những tác động tích cực đến thực hiện pháp luật đã phát huy hiệu quả quyền làm chủ của người dân. Hiện nay, quyền làm chủ của người dân đã được nâng lên rất nhiều thể hiện qua khả năng tham gia quản lý Nhà nước, quản lý xã hội của họ. Người dân có thể biểu đạt được ý chí, nguyện vọng của mình với các cơ quan Nhà nước trong việc hình thành nên các chính sách, pháp luật cũng như việc quyết định và thi hành pháp luật.

Quyền tham gia quản lý Nhà nước quản lý xã hội của người dân Việt Nam được thực hiện với bằng dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện. Cụ thể:

Với sức mạnh của dư luận, của truyền thông nhân dân biết được vai trò và quyền lợi của mình khi tham gia vào hoạt động quản lý Nhà nước, quản lý xã hội, đó là họ được quyền lựa chọn những người có đức, có tài để quản lý Nhà nước và xã hội, đồng thời công dân có quyền phản ánh, kiến nghị đến các cơ quan hành pháp, các cơ quan tư pháp và các cơ quan khác của Nhà nước. Điều này được phản ánh thông qua các số liệu cụ thể sau: Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật.

Trong bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016-2021, dư luận xã hội đã có đóng góp rất lớn trong truyền thông và vận động cử tri trong cả nước đi bỏ phiếu thông qua báo chí, truyền thông và các cuộc đối thoại, tọa đàm phổ biến kiến thức pháp luật về bầu cử. Kết quả, trong ngày chủ nhật (22/5/2016), trên khắp mọi miền đất nước, các tổ bầu cử đồng loạt tiến hành khai mạc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016 – 2021 có 98,77% số cử tri cả nước đi bỏ phiếu bầu cử [38].

Với tác động của dư luận xã hội, người dân không chỉ hiểu được họ có quyền phản ánh, kiến nghị đến các cơ quan nhà nước mà còn thực hiện quyền ấy trên thực tế một cách tích cực và hiệu quả. Dư luận xã hội giúp cho từng cá nhân có điều kiện nắm bắt thông tin để từ đó thực hiện việc giám sát, phản ánh kiến nghị đến các cơ quan nhà nước kịp thời và hiệu quả. Cụ thể, theo Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Trưởng Ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải cho biết, từ ngày 16/8/2017 đến 15/8/2018, Quốc hội đã nhận được 43.324 đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị của công dân – tăng 469 đơn thư so với cùng kỳ, riêng Ban Dân nguyện nhận được 18.715 đơn. Sau khi xem xét, 7.043 đơn đủ điều kiện xử lý đã được gửi đến các cơ quan có thẩm quyền giải quyết, đạt tỷ lệ 59,36%. Quốc hội đã nhận được 4.285 văn bản trả lời, đạt tỷ lệ 60,84%, còn 2.758 vụ việc đã chuyển đơn nhưng Quốc hội chưa nhận được văn bản trả lời của cơ quan có thẩm quyền, chiếm 39,16% [47].

Hiện nay, những việc dân bàn và trực tiếp quyết định được quy định bao gồm: Nhân dân bàn và quyết định trực tiếp về chủ trương và mức đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng, các công trình phúc lợi công cộng trong phạm vi cấp xã, thôn, tổ dân phố do nhân dân đóng góp toàn bộ hoặc một phần kinh phí và các công việc khác trong nội bộ cộng đồng dân cư phù hợp với quy định của pháp luật [16]. Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật.

Bàn về tầm quan trọng của dư luận xã hội, xét trên “Vụ việc cô gái bị sàm sỡ, cưỡng hôn trong thang máy, đối tượng chỉ bị phạt 200.000 đồng” xảy ra vào đầu năm 2019 đã cho thấy rõ hơn vai trò của người dân trong hoạt động quản lý Nhà nước, quản lý xã hội. Ngày 4/3/2019, một nữ sinh 20 tuổi ở Thành phố Hà Nội vào thang máy đã bị một người đàn ông không quen biết buông lời tán tỉnh nhưng nữ sinh này từ chối. Ngay sau đó, cô gái bị gã này dồn vào góc thang máy và có những hành động gần gũi. Sau khi sự việc xảy ra, nữ sinh này đã tới trình báo tại cơ quan công an. Công an quận Thanh Xuân (Hà Nội) xử phạt đối tượng có hành vi trên 200.000 đồng [39]. Hình thức xử phạt này đã gây ra làn sóng phản đối gay gắt của dư luận. Nhiều người bày tỏ quan điểm cho rằng việc thủ phạm lại “được” chịu một mức phạt hành chính 200.000 đồng này như một trò đùa và như cộng đồng mạng nói “Tôi xin nộp trước 1.000.000 đồng để có được 5 lần hôn”. Người ta lên tiếng bảo vệ nạn nhân, lên tiếng bài trừ những hành động xấu xa này và phản ánh mức phạt như vậy với thủ phạm là quá nhẹ, đồng thời dư luận thể hiện kiến nghị về việc sửa đổi các quy định của pháp luật đối với việc xử lý những hành vi sàm sỡ, xâm hại đến các bé gái, cô gái.

Dư luận xã hội thông qua khiếu nại, tố cáo cũng đã đem đến những hiệu quả thiết thực trong công tác đấu tranh chống tiêu cực của người dân. Trong cuộc đấu tranh chống tiêu cực này, dư luận quần chúng nhân dân giữ một vai trò vô cùng quan trọng vì họ là những người trực tiếp kiểm tra, giám sát hoạt động của đội ngũ cán bộ công chức và các cấp chính quyền. Ngoài ra, nhân dân còn tham gia tích cực, chủ động vào công tác thanh tra nhân dân, góp phần quan trọng trong việc phát hiện ra các sai phạm, tiêu cực trong hoạt động của các cấp chính quyền. Nhân dân tham gia vào công tác thanh tra nhân dân bằng nhiều cách thức khác nhau có thể là việc tham gia đóng góp ý kiến trực tiếp với Đảng và Nhà nước thông qua các buổi tiếp xúc cử tri, trưng cầu dân ý về các vấn đề phát triển kinh tế – xã hội cũng như các vấn đề liên quan đến tham nhũng và đấu tranh chống tham nhũng, cửa quyền. Hoặc nhân dân có thể tham gia đóng góp ý kiến vào công tác thanh tra và đấu tranh chống quan liêu tham nhũng của Đảng và Nhà nước bằng các đơn, thư. Kết quả, hàng năm cả nước đã tiếp hàng trăm nghìn lượt công dân đến khiếu nại, tố cáo tại các trụ sở tiếp công dân của Đảng và Nhà nước. Sự tham gia của nhân dân vào công tác đấu tranh phòng chống quan liêu, tham nhũng còn được thể hiện thông qua các diễn đàn của nhân dân như báo nói, báo viết các phương tiện thông tin đại chúng khác. Riêng trên địa bàn thành phố Hà Nội, trong năm 2018 toàn thành phố đã thụ lý 4.899 vụ khiếu nại, tố cáo (3.242 vụ khiếu nại, 1.657 vụ tố cáo); đã giải quyết 4.168 vụ (2.727 khiếu nại, 1.440 tố cáo), đạt tỷ lệ 85,7% [29]. Hay ở Cao Bằng trong năm 2018 đã thụ lý 436 vụ khiếu nại, tố cáo (375 vụ khiếu nại, 61 vụ tố cáo); đã giải quyết 356 vụ (311 khiếu nại, 45 tố cáo), đạt tỷ lệ 81,65% [30]. Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật.

Chính nhờ sự tham gia tích cực của nhân dân vào công tác kiểm tra, giám sát mà nhiều vụ việc quan liêu, tham nhũng của các cấp chính quyền được đưa ra ánh sáng. Công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng từ đó ngày càng được coi trọng, đạt những kết quả thiết thực: Nhiều vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp đã được phát hiện, xử lý, mở rộng điều tra cả hành vi và đối tượng. Bên cạnh đó, với sự giám sát của nhân dân, việc xử lý sai phạm cũng trở nên nghiêm minh, kịp thời hơn, có tác dụng cảnh tỉnh, răn đe mạnh mẽ. Trong năm 2019, cơ quan hành chính Nhà nước các cấp đã tiếp 478.237 lượt công dân đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh về tình trạng tham nhũng (tăng 4,3% so với năm 2018) [45]. Số liệu này đã thể hiện sự quan tâm sát sao của nhân dân cũng như của các cấp chính quyền trong công tác phòng, chống quan liêu, tham nhũng. Nhờ đó mà tình trạng tham nhũng ở Việt Nam đã và đang có những bước thuyên giảm. Nguyên tắc tập trung dân chủ trong Đảng và quy chế dân chủ được coi trọng tạo dựng lòng tin trong nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.

2.2.1.2. Nâng cao trách nhiệm của người dân trong việc đóng góp ý kiến với Đảng và Nhà nước về những vấn đề phát triển kinh tế xã hội thông qua các cơ quan dân cử

Nhân dân ngày càng nâng cao ý thức trách nhiệm trong việc tham gia đóng góp ý kiến với Đảng và Nhà nước về chủ trương, chính sách, xây dựng và sửa đổi Luật, các phương hướng, nhiệm vụ mục tiêu kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội của Đảng, Nhà nước và của các địa phương, góp ý kiến về hoạt động của HĐND, UBND các cấp.

Thực tế hiện nay, trước mỗi kì Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng nhân dân đã tích cực đóng góp ý kiến vào xây dựng báo cáo chính trị của Đại hội, đóng góp ý kiến xây dựng một số chính sách của Nhà nước. Đây thực sự là những hoạt động chính trị nhằm mở rộng quyền làm chủ cho nhân dân, vì vậy đã thu hút được đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia. Đồng thời, nhân dân ngày càng tham gia có hiệu quả vào quá trình giám sát hoạt động của HĐND, UBND các cấp, của đại biểu HĐND, cán bộ, Đảng viên. Công tác giám sát, kiểm tra của nhân dân còn được thực hiện thông qua việc dự các kỳ họp thôn, đoàn thể, ban thanh tra nhân dân và các tổ kiểm tra do nhân dân bầu ra. Sự giám sát kiểm tra đó đã góp phần nâng cao trách nhiệm của chính quyền, các cán bộ; hạn chế được tham nhũng, tiêu cực, tạo được niềm tin trong quần chúng nhân dân.

Trong thời gian gần đây, chủ trương thông qua dự án Luật Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt của Quốc hội nhận được sự quan tâm đặc biệt của dư luận. Dự án xây dựng đặc khu kinh tế là ý kiến định hướng của Bộ chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam về việc thành lập các đặc khu hành chính – kinh tế tại Vân Đồn (Quảng Ninh), Bắc Vân Phong (Khánh Hòa) và Phú Quốc (Kiên Giang) để thu hút đầu tư [40]. Việc hình thành ba đặc khu trên được người dân cả nước đặc biệt quan tâm và có nhiều phản ứng trái chiều. Nhiều góp ý tích cực của người dân đã được đưa ra nhằm định hướng, xây dựng những đặc khu này một cách thành công, hợp lòng dân. Trong đó có nhiều ý kiến tích cực, mang tính chất xây dựng của người dân được đưa ra mà Đảng và Nhà nước quan tâm. Nhân dân đưa ra các ý kiến thảo luận bằng việc đưa ra quan điểm trên các phương tiện truyền thông, báo chí, các diễn đàn… Đồng thời, họ tham gia đóng góp ý kiến thông qua các cơ quan dân cử, các kì họp tiếp xúc cử tri.

Chủ trương thông qua dự án Luật Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt, ở Việt Nam đã được tầng lớp nhân dân quan tâm góp ý, thảo luận, trong đó có việc phản biện xã hội đã thể hiện được rõ thái độ của số đông người trong xã hội về chủ trương này của Đảng. Thông qua dư luận, người dân nêu ra quan điểm về cái được mất của Việt Nam khi xây dựng đặc khu kinh tế. Từ đó, đưa ra ý kiến đóng góp trong sửa đổi, điều chỉnh nội dung dự án Luật Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt để thực hiện chủ trương xây dựng các đặc khu kinh tế trên lãnh thổ Việt Nam – một nội dung rất khó, mới, nhạy cảm và hệ trọng. Là một nội dung mới, lần đầu tiên được triển khai thực hiện ở Việt Nam, nên nắm bắt và tiếp thu dư luận là yêu cầu bắt buộc với Đảng và Nhà nước để tránh mắc phải những thiếu sót, sai lầm về sau. Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật.

2.2.1.3. Nâng cao chất lượng hoạt động quản lý Nhà nước, quản lý xã hội của đội ngũ cán bộ trong bộ máy Nhà nước

Bộ máy Nhà nước trong sạch, vững mạnh là điều kiện quan trọng quyết định đến thực hiện pháp luật vào đời sống xã hội. Dư luận xã hội là công cụ hai chiều trong hoạt động của Nhà nước. Nó vừa là công cụ hỗ trợ trong hoạt động quản lý Nhà nước, quản lý xã hội, vừa là công cụ để nhân dân thực hiện quyền kiểm tra, giám sát, khiếu nại, tố cáo đối với hoạt động của các cơ quan, các cấp chính quyền.

Do đặc tính chủ thể tiến hành áp dụng bao giờ cũng là những người cầm quyền nên thực tế cho thấy trong quá trình áp dụng pháp luật rất dễ dẫn tới hành vi lạm dụng, lộng quyền, quan liêu, tham nhũng. Dư luận xã hội phản ánh chân thực, đầy đủ tâm tư, nguyện vọng của quần chúng nhân dân, là căn cứ quan trọng Nhà nước phải chú ý để có những điều chỉnh trong hoạt động của mình sao cho hoạt động quản lý đạt hiệu quả, không đi ngược lại với số đông người trong xã hội.

Đồng thời dư luận còn là phương tiện để nhân dân kiểm tra, giám sát đối với hoạt động của bộ máy cầm quyền, thông qua dư luận nhiều sai phạm, quan liêu, tham nhũng bị bóc trần, giúp thanh lọc và xây dựng một đội ngũ cán bộ trong sạch, vững mạnh. Trước những hành vi vi phạm pháp luật của các tổ chức, cá nhân trong xã hội, dư luận xã hội lên tiếng phản đối kịch liệt, buộc cơ quan có thẩm quyền phải xử lý đúng theo quy định pháp luật. Qua sự giám sát của dư luận buộc các chủ thể thực hiện quyền lực của mình một cách phù hợp, tránh sự tùy tiện. Người dân không chỉ bầu ra người đại diện cho quyền lợi của mình mà còn thông qua dư luận xã hội, họ đánh giá, nhận xét về các chủ trương, chính sách mà Nhà nước ban hành và hoạt động áp dụng pháp luật vào quản lý Nhà nước, quản lý xã hội của bộ máy Nhà nước. Qua đó, dư luận xã hội thực hiện chức năng giám sát hoạt động của các cơ quan Nhà nước, các tổ chức xã hội, gây sức ép lớn đối với tệ tham nhũng, quan liêu, tắc trách của người cầm quyền. Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật.

Cũng xét trên vụ việc “cô gái bị sàm sỡ, cưỡng hôn trong thang máy, đối tượng chỉ bị phạt 200.000 đồng”, dư luận xã hội trên cơ sở phản đối và kiến nghị sửa đổi quy định pháp luật, nó đã tác động ở một mức độ nhất định, yêu cầu các nhà làm luật cần xem xét lại quy định về xử lý các đối tượng như vậy đã phù hợp hay chưa và nếu chưa thì cần sửa đổi như nào. Như vậy, dư luận xã hội ở phương diện này đã ít nhiều tác động đến hoạt động lập pháp của Nhà nước.

Không những thế, dư luận xã hội còn tác động mạnh mẽ đến hoạt động xét xử của tòa án và đặt ra yêu cầu xét xử và dư luận phải luôn đi đôi với nhau. Cụ thể được chứng minh qua nhiều vụ việc thực tế những năm gần đây như: Bác sĩ Hoàng Công Lương, Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình, bị Viện Kiểm sát truy tố tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, vì lý do sáng 29/5/2017. Tòa án nhân dân tỉnh Hòa Bình thụ lý và đưa vụ án ra xét xử được dư luận cả nước đặc biệt quan tâm. Đã có trên 15.400 chữ ký được tập hợp trong bản danh sách “chữ ký đồng thuận ủng hộ bác sĩ Hoàng Công Lương”, phần rất lớn trong số này là của các đồng nghiệp y khoa trong cả nước gửi đến Tòa án [32].

Hoặc việc Tòa án Bà Rịa – Vũng Tàu xét xử phúc thẩm bị cáo Nguyễn Khắc Thủy phạm tội dâm ô với trẻ em, lĩnh án 18 tháng tù treo. Dư luận đã phản ứng gay gắt vì cho rằng mức án quá nhẹ, trong khi bản án sơ thẩm trước đó xử phạt 3 năm tù. Với ảnh hưởng của dư luận Viện kiểm sát tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũng đã gửi văn bản khẩn kiến nghị Viện kiểm sát cấp trên kháng nghị giám đốc thẩm với bản án phúc thẩm này [48].

Qua những vụ việc trên có thể thấy dư luận đã góp phần tác động đến hoạt động xét xử của tòa án, yêu cầu khi xét xử bất cứ một vụ việc gì cơ quan xét xử cũng phải lắng nghe dư luận, lắng nghe ý kiến chuyên gia, luật sư, nhà báo… để có cái nhìn đa chiều về vụ án, để giải quyết được đúng đắn và có được những phán quyết công bằng, đúng người, đúng tội tránh án oan, sai. Dư luận xã hội quả thực đã có những tác động vô cùng tích cực đến những hoạt động quản lý Nhà nước, quản lý xã hội của các cơ quan chức năng.

2.2.2. Những tác động tiêu cực của dư luận xã hội đối với việc thực hiện pháp luật ở Việt Nam hiện nay Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật.

2.2.2.1. Những phản ánh không toàn diện của dư luận xã hội gây nên mất định hướng trong thực hiện pháp luật

Hiện nay, dư luận xã hội có thể xuất hiện ở nhiều kênh khác nhau trong đó nổi bật là các trang mạng xã hội, truyền hình, báo chí. Người dân được thực hiện quyền tự do ngôn luận của mình, được tự do thể hiện quan điểm về các vấn đề chung của quốc gia dân tộc. Tuy nhiên, không phải bao giờ dư luận cũng phản ánh đầy đủ, chính xác thực tế đời sống, mà đôi khi những đánh giá của dư luận về một vấn đề nào đó còn dựa trên cách nhìn nhận phiến diện, thiên lệch và thiếu khách quan.

Bản thân dư luận là những đánh giá mang tính phán xét, là những quan điểm cá nhân vì vậy mà nó phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố cảm tính của chủ thể. Khi đánh giá về một vấn đề nào đó, chúng ta thường bị chi phối rất nhiều bởi yếu tố tâm lý chủ quan của chính mình, chính vì điều này mà đôi khi việc đưa ra những nhận xét, đánh giá về một sự việc, hiện tượng nào đó còn thiếu tính chính xác, khách quan.

Chính vì bị chi phối với yếu tố tâm lý chủ quan nên dư luận về một vấn đề nào đó đôi khi mang tính phiến diện, thiên lệch. Với cảm tính cá nhân, các chủ thể thường vội vàng trong quá trình tìm hiểu để đưa ra nhận định của mình, thiếu cái nhìn toàn cảnh, đa chiều về sự việc, thường họ chỉ nhìn thấy một mặt, một phương diện tích cực hay tiêu cực của vấn đề ấy mà thôi. Thiếu sự phân tích, đánh giá khiến cho dư luận về một vấn đề nào đó hiện nay dễ rơi vào tình trạng phiến diện, thiếu khách quan.

Sự phiến diện, thiên lệch của dư luận ảnh hưởng rất lớn làm cho hoạt động thực hiện pháp luật mất đi định hướng chuẩn. Thực hiện pháp luật xuất phát từ ý thức pháp luật của chủ thể, từ nhận thức ấy để định hướng điều chỉnh để thực hiện hành vi thực tế hợp pháp. Vì vậy, nhận thức lệch lạc, chủ quan và phiến diện của chủ thể về một vấn đề của xã hội là nguyên nhân dẫn tới việc thực hiện pháp luật cũng đi sai hướng và đôi khi còn dẫn tới những hành vi vi phạm pháp luật.

Một ví dụ minh chứng cho tình trạng phiến diện, thiếu tính khách quan của dư luận đó là vụ việc phụ huynh ở Hải Phòng tự mình chụp ảnh con đứng dưới nắng ở cổng trường đăng lên mạng xã hội rồi đổ lỗi cho nhà trường, giáo viên. Ngay sau khi được đăng tải, hình ảnh đã được lan truyền nhanh chóng, gây xôn xao dư luận trong những ngày vừa qua và đã kéo theo những bình luận tiêu cực, chửi bới, lăng mạ giáo viên, nhà trường, thậm chí là cả ngành giáo dục của những người chưa nắm đủ thông tin, mới chỉ nghe sự việc một chiều. Điều này chính là hành vi vi phạm pháp luật. Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật.

2.2.2.2. Phản ánh thiếu trung thực dẫn đến sự sai lệch trong hoạt động thực hiện pháp luật

Hiện nay, với sự phát triển mạnh mẽ của các phương tiện thông tin đại chúng mà mọi người trong xã hội có cơ hội được tiếp cận với các thông tin được dễ dàng và đầy đủ hơn. Tuy nhiên cũng chính vì vậy mà có rất nhiều luồng thông tin khác nhau được đưa tới cho người đọc, người nghe. Chính vì những thông tin không chính thống, độ chính xác không cao đã gây ra tâm lý hoang mang, và khi đưa ra những nhận định, đánh giá mang tính phán xét cá nhân về một sự việc, hiện tượng nào đó các chủ thể dễ đưa ra những đánh giá chủ quan, không chính xác và đôi khi còn mang hơi hướng tiêu cực về sự việc, hiện tượng ấy.

Việt Nam hiện nay, việc sử dụng và phụ thuộc quá nhiều vào Internet, vào các trang mạng xã hội như Facebook, Instagram, Zalo…đã khiến cho một bộ phận không nhỏ các cá nhân trong xã hội, đặc biệt là lớp trẻ sống xa rời thực tế, có thái độ hời hợt, xu hướng và ăn theo phong trào khi đánh giá hay nhận xét về một hiện tượng nào đó trong xã hội. Họ không có quan điểm hay chính kiến cá nhân mà a dua theo thái độ của người khác. Chính vì vậy, trong nhiều trường hợp thực tế hiện nay, với một hiện tượng nào đó dù chưa đầy đủ thông tin hoặc có nhưng là những thông tin sai lệch, các chủ thể trong xã hội sẵn sàng đưa ra những nhận xét, đánh giá một cách phiến diện. Đôi khi vì cái gọi là “hưởng ứng theo phong trào” cũng đã tạo nên những làn sóng phản ứng mạnh mẽ theo chiều hướng tiêu cực, gây tác động xấu đến trật tự an ninh, an toàn xã hội. Hơn nữa, chính vì sự hời hợt khi tìm hiểu hay đánh giá về các sự việc, hiện tượng xã hội đã gây ra tâm lý hoang mang, mất niềm tin vào nhà nước, pháp luật từ đó ảnh hưởng không nhỏ đến ý thức tôn trọng thực hiện pháp luật của các chủ thể trong xã hội.

Một minh chứng rõ nét cho phong trào “ném đá tập thể” của những “anh hùng bàn phím” có thể nhắc tới vụ việc “1 cô giáo ở La Gi, Bình Thuận bị chồng tố cáo có quan hệ bất chính với học sinh lớp 10”. Khi vụ việc mới bùng nổ trên mạng xã hội, dù chưa biết thực hư lời tố cáo kia của người chồng có đúng không hay nhưng cư dân mạng đã thi nhau tìm từ cái ảnh, cái status của Trần Công Mẫn học sinh lớp 10A3 trường Trung học phổ thông Nguyễn Huệ thị xã La Gi Bình Thuận [44] vì nghĩ em là người vào nhà nghỉ cùng cô giáo trong đoạn clip. Không chỉ vậy, họ còn ra sức buông những lời chửi bới, mỉa mai, miệt thị đến em cùng gia đình. Nhưng đau lòng thay em Trần Công Mẫn không hề liên quan vụ việc, học sinh có liên quan đến vụ việc này có tên Nguyễn Tuấn A nhưng người ta lại thi nhau chia sẻ hình ảnh của Mẫn để chửi bới. Điều này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm và gây ra cú sốc tâm lý lớn đối với em và gia đình. Khi thông tin được đính chính thì ai sẽ là người chịu trách nhiệm với những tổn thương mà em và gia đình phải chịu, liệu những người đã ra sức chửi rủa em có dám gửi tới em lời xin lỗi hay không và liệu em Trần Công Mẫn có thể tiếp tục cuộc sống bình thường sau khi trải qua cú sốc tâm lý này hay không?

Ví dụ trên chỉ là một trong số rất nhiều vụ việc “ném đá tập thể” của dư luận hiện nay. Những thông tin bịa đặt, xuyên tạc thói vô cảm, a dua của một bộ phận trong xã hội đặc biệt là lớp trẻ hiện nay đã tác động gây ảnh hưởng tiêu cực đến thực hiện pháp luật, khiến cho thực hiện pháp luật bị sai lệch, thiếu hiệu quả và đôi khi còn bị vi phạm trên thực tế.

2.2.2.3. Dư luận xã hội vượt quá giới hạn các quy định của pháp luật Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật.

Chính vì tính lan truyền nhanh và sức ảnh hưởng mạnh đến đông đảo các chủ thể trong xã hội mà đôi khi dư luận xã hội lại bị lợi dụng làm công cụ gây rối, chống lại nhà nước, gây mất trật tự an toàn xã hội. Ví dụ dư luận xã hội bị các thế lực phản động sử dụng để kích động dân chúng phản đối lại một chủ trương chính sách nào đó của nhà nước, nhằm chống phá hoạt động của Đảng, Nhà nước và các cấp chính quyền.

Một vụ việc gần đây phản ánh rất rõ nét tác động tiêu cực này của dư luận xã hội đó là việc một số cá nhân đưa những thông tin sai lệch về dịch tả lợn châu phi để chuộc lợi cá nhân, câu view cho bản thân kinh doanh online như chủ trang Facebook Đầm Bầu Thời Trang Mami hay chỉ đơn giản là để sống ảo như Nguyễn Bảo Trân (26 tuổi, tại phường 8, Thành phố Cà Mau) và Phạm Hoàng Yên (22 tuổi, tại thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời) [42]. Những thông tin sai lệch này đã gây hoang mang dư luận và ảnh hưởng tiêu cực trực tiếp đến người kinh doanh, các hộ chăn nuôi và người tiêu dùng. Ở nhiều địa phương mặc dù dịch tả lợn chưa xảy ra, thịt lợn vẫn bị người dân tẩy chay, làm cho giá thịt lợn sụt giảm khiến cho bao người chăn nuôi điêu đứng. Không chỉ vậy, những thông tin ấy còn ảnh hưởng đến giá của nhiều loại sản phẩm khác gây nên những biến động và bất ổn của thị trường.

Hay một minh chứng nữa cho hạn chế này của dư luận hiện nay đó là dư luận xoay quanh chủ trương thông qua dự án Luật Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt của Quốc hội. Nhiều phần tử đã xuyên tạc, đưa thông tin sai lệch dẫn đến một số nơi đã xảy ra biểu tình, lợi dụng lòng yêu nước của nhân dân, để những phần tử chống đối phá hoại kích động gây rối. Đã xuất hiện rất nhiều lời kêu gọi người dân xuống đường biểu tình với chiêu bài “biểu tình ôn hòa” để phản đối thông qua dự thảo luật đặc khu ở nhiều địa phương trong cả nước. Lời kêu gọi biểu tình này lan tỏa rất mạnh trên các trang mạng xã hội. Bản chất của biểu tình ôn hòa mà các thế lực thù địch đang kêu gào tiến hành thực chất là âm mưu trong chiến lược “Diễn biến hòa bình” mà các thế lực thù địch, phản động đã và đang tiến hành đối với nước ta [37]. Mục tiêu xuyên suốt vẫn là chống phá sự lãnh đạo của Đảng, làm chuyển hoá chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta.

Như vậy, đôi khi do sự thiếu kiểm soát mà dư luận xã hội đã bị các phần tử xấu lợi dụng để trở thành công cụ chuộc lợi cá nhân, gây rối an toàn trật tự xã hội và nguy hiểm hơn, trong nhiều vụ việc dư luận còn bị lợi dụng cho âm mưu chống phá sự lãnh đạo của Đảng và hoạt động quản lý của Nhà nước, xâm phạm tới an ninh quốc gia.

2.3. Nguyên nhân thực trạng tác động của dư luận xã hội đối với việc thực hiện pháp luật Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật.

2.3.1. Nguyên nhân những tác động tích cực của dư luận xã hội trong thực hiện pháp luật

Trong bối cảnh hiện nay của nước ta, pháp luật có vai trò hết sức quan trọng và là công cụ quan trọng nhất để Nhà nước thực hiện quản lý Nhà nước, quản lý xã hội. Tuy nhiên pháp luật không phải là công cụ “vạn năng”, do vậy pháp luật cũng tồn tại những lỗ hổng, thiếu sót nhất định. Bằng thực tiễn, dư luận xã hội có thể tìm ra những lỗ hổng đó và đưa ra những giải pháp sửa chữa các sai lầm mà pháp luật mắc phải, góp phần vào hoàn thiện hệ thống pháp luật quốc gia.

Thông qua dư luận xã hội, nhân dân có điều kiện bày tỏ quan điểm, ý kiến của mình về các vấn đề đang tồn tại của xã hội. Trên cơ sở đó Đảng và nhà nước ta có thể nắm bắt được những thông tin liên quan đến việc điều chỉnh các quan hệ trong xã hội và đưa ra các biện pháp giải quyết một cách chính xác và phù hợp.

Những kết quả đạt được và vai trò quan trọng của dư luận xã hội với việc thực hiện pháp luật đến từ những yếu tố chủ yếu sau:

Đảng và Nhà nước rất chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật: Với sự phát triển của khoa học công nghệ và các phương tiện thông tin đại chúng cũng như nhận thức được vai trò và ý nghĩa của dư luận xã hội, Đảng và Nhà nước ta rất coi trọng và không ngừng đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho nhân dân, xây dựng ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật cho mọi tầng lớp nhân dân. Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật.

Trình độ dân trí, nhận thức của người dân ngày càng được nâng cao: Đổi mới và hội nhập đã đem lại cho nhân dân cuộc sống ấm no và ổn định hơn. Kinh tế phát triển, nhân dân có điều kiện chăm lo đến đời sống văn hóa, tinh thần nâng cao khả năng nhận thức trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc biệt là pháp luật. Do đó, người dân bắt đầu hình thành thói quen tìm hiểu, nghiên cứu về pháp luật, về các quyền tự do của mình được pháp luật cho phép, trong đó có quyền tự do ngôn luận, tự do thông tin và biểu đạt ý chí. Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, khả năng tiếp cận thông tin của người dân và rất dễ dàng, năng lực và ý thức pháp luật của người dân cũng ngày được nâng cao, dân đến việc người dân cũng dần ý thức được vai trò của mình trong đời sống xã hội. Từ đó hình thành nên các hoạt động ngôn luận mang tính thời sự, tạo được sự đồng quan tâm cao trong nhân dân với nhiều ý kiến và quan điểm liên quan được đưa ra. Và dư luận xã hội bắt đầu được hình thành và phát triển.

Hoạt động lập pháp ngày càng được coi trọng: Hệ thống pháp luật ngày càng hoàn thiện, dễ dàng, dễ nhận thức, tiếp cận với người dân, điều chỉnh được hầu hết các quan hệ phát sinh trong các lĩnh vực của đời sống xã hội.

Đội ngũ cán bộ, công chức kiên quyết và vững vàng đấu tranh chống những biểu hiện tiêu cực trong xã hội: Hiện nay, đội ngũ cán bộ, công chức ở các cấp chính quyền khác nhau phần lớn đều có lí tưởng chính trị vững vàng, trình độ không ngừng được nâng cao, có tinh thần đấu tranh với những biểu hiện tiêu cực, tham nhũng. Để đạt được những kết quả như vậy là nhờ sự đóng góp tích cực của dư luận xã hội khi dám lên án, phanh phui và đưa ra xử lý kịp thời các vụ việc tiêu cực, từ đó góp phần hạn chế những tình trạng tồn tại trong xã hội.

2.3.2. Nguyên nhân những tác động tiêu cực của dư luận xã hội trong thực hiện pháp luật

Những tác động tiêu cực của dư luận xã hội đến thực hiện pháp luật kể trên đến từ nhiều nguyên nhân, yếu tố khác nhau trong đó có thể kể đến những nguyên nhân chính sau: Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật.

Thứ nhất, do người dân khi tiếp cận với các nguồn thông tin hiện nay vẫn chưa có sự chọn lọc dẫn đến rất nhiều thông tin sai lệch, thiếu chính xác đến với người dân gây nên tâm lý hoang mang, mất niềm tin.

Thứ hai, do khả năng tiếp cận thông tin và tham gia thảo luận của người dân vẫn chưa thực sự rộng và đồng đều: Ở Việt Nam hiện nay, tuy độ phủ sóng của các phương tiện thông tin đại chúng ngày càng được nâng cao tuy nhiên vẫn chưa phủ sóng được hoàn toàn trong cả nước. Vẫn còn rất nhiều khu vực, vùng miền người dân vẫn chưa được tiếp cận thông tin chính thống và đầy đủ. Đặc biệt là nhân dân các vùng biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa. Chính vì vậy mà khả năng tham gia của các nhóm chủ thể này vào việc đánh giá, nhận xét các sự kiện, hiện tượng của xã hội cũng bị hạn chế.

Thứ ba, do ý thức của từng chủ thể khi tham gia đóng góp ý kiến, nhận xét, đánh giá của bản thân. Thiếu sự tìm hiểu và đánh giá khách quan là nguyên nhân chính khiến cho các chủ thể có cái nhìn sai lệch, đánh giá phiến diện, thiếu khách quan về một sự việc, hiện tượng nào đó.

Thứ tư, do công tác quản lý sàng lọc, kiểm soát các thông tin trước khi đến với người dân của Nhà nước còn chưa được thực hiện triệt để. Do vậy, nhiều thông tin sai lệch, xuyên tạc, bịa đặt không được kịp thời ngăn chặn trước khi đến với người dân gây tâm lý hoang mang trong dư luận.

Thứ năm, một bộ phận người dân hiện nay vẫn chưa hiểu rõ được các quy định của pháp luật về quyền tự do ngôn luận, tự do thông tin và bày tỏ quan điểm. Do đó, trong một vài trường hợp, người dân có biểu hiện của hành vi vi phạm các quy định của pháp luật về tự do ngôn luận, xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khác, đồng thời gây nên những làn sóng dư luận thiếu tính trung thực, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh thông tin, an toàn và trật tự xã hội.

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2

Hội nhập kinh tế quốc tế đã mang lại cho cuộc sống, cả về vật chất lẫn tinh thần của nhân dân ta được thay da, đổi thịt. Không chỉ trong lĩnh vực kinh tế – xã hội mà trong việc thực hiện pháp luật cũng đạt được những kết quả rất đáng ghi nhận qua việc phát huy những tác động tích cực của dư luận xã hội với việc thực hiện pháp luật. Tuy nhiên, khi nhìn nhận về vai trò, về những tác động tích cực của dư luận xã hội với việc thực hiện pháp luật thì bên cạnh đó cũng phải thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế, những tác động tiêu cực của dư luận xã hội với việc thực hiện pháp luật để từ đó có những điều chỉnh phù hợp sao cho dư luận xã hội có thể phát huy tối đa sức ảnh hưởng tích cực của mình vào việc thực hiện pháp luật. Khóa luận: Thực trạng tác động của dư luận xã hội với pháp luật.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM ĐẾN DỊCH VỤ:

===>>> Khóa luận: Giải pháp tác động dư luận xã hội với pháp luật

0 0 đánh giá
Đánh giá bài viết
Theo dõi
Thông báo của
guest
0 Góp ý
Phản hồi nội tuyến
Xem tất cả bình luận
0
Rất thích suy nghĩ của bạn, hãy bình luận.x